KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2012
Môn thi: NGỮ VĂN – Giáo dục trung học phổ thông
Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1.(2,0 điểm)
Trong phần cuối tác phẩm Số phận con người, nhà văn M. Sô-lô-khốp viêt:
Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ…
(Ngữ văn 12, tập hai, tr. 123, NXB Giáo dục – 2008)
Hai con người được nói đến ở trên là những nhân vật nào? Vì sao tác giả gọi họ là hai con người côi cút? Hình ảnh hai hạt cát trong câu văn có ý nghĩa gì?
Câu 2. (3,0 điểm)
Thói dối trá là biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức trong đời sống xã hội.
Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
I. PHẦN RIÊNG – PHÀN TỰ CHỌN (5,0 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3.a hoặc câu 3.b)
Câu 3.a. Theo chương trình Chuẩn (5,0 điểm)
Phân tích đoạn thơ sau trong bài Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu:
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng.
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.
Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
(Ngữ văn 12, tập một, tr. 111, NXB Giáo dục – 2000)
Câu 3.b. Theo chương trình Nâng cao (5,0 điểm)
Phân tích hình tượng sông Đà trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà của nhà văn Nguyễn Tuân (phần trích trong Ngữ văn 12 Nâng cao, Tập một, NXB Giáo dục – 2009).
![[Đề thi-đáp án] Môn Văn tốt nghiệp năm 2012 De_thi_tot_nghiep_2012_mon_van](https://2img.net/h/1.bp.blogspot.com/-xBRVPGxZBL8/T8mOidPKQiI/AAAAAAAAEdo/Xq3dQKtFFIM/s1600/de_thi_tot_nghiep_2012_mon_van.jpg)
Đáp án tham khảo của Giáo Viên Diễn Đàn Hocmai.vn
HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2012
MÔN: NGỮ VĂN
(Giáo viên: Tổ Ngữ văn Hocmai.vn)
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (5,0 điểm)
Câu 1. (2 điểm)
- Hai nhân vật được nhắc tới trong đoạn văn là An-đrây Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a.
- Họ được gọi là "hai con người côi cút" v́ cả hai đều là những nạn nhân của chiến tranh, đều bị chiến
tranh cướp đi toàn bộ người thân, gia đ́nh (Xô-cô-lốp bị mất vợ và các con c̣n Va-ni-a th́ cha mẹ đều
thiệt mạng trong chiến tranh). Đi ra từ cuộc chiến, họ chỉ có một ḿnh, cô đơn, côi cút giữa cuộc đời.
- H́nh ảnh so sánh Xô-cô-lôp và bé Va-ni-a như những "hạt cát bị sức mạnh phũ phàng của băo tố chiến
tranh thổi bạt tới những miền xa lạ" là một h́nh ảnh vô cùng ấn tượng và giàu ư nghĩa. Nó nói lên thân
phận nhỏ bé, vô nghĩa, vô định của những con người trong cơn băo tố chiến tranh. H́nh ảnh so sánh một
mặt thể hiện niềm xót thương, sự cảm thông của nhà văn dành cho những nạn nhân, những con người chịu
nhiều bất hạnh trong chiến tranh đồng tố cáo sự tàn bạo, sức tàn phá khủng khiếp của chiến tranh.
Câu 2. (3 điểm)
Mở bài
- Giới thiệu vấn đề: thói dối trá và những tác hại của nó đối với đời sống của mỗi cá nhân và toàn xă hội. Thân bài
- Giải thích khái niệm: "dối trá" là hành vi con người không trung thực với bản thân và với người khác, nói và làm khác đi so với sự thực. Khi "dối trá" trở thành thói quen (thói dối trá), thành tính nết th́ tác hại của nó vô cùng to lớn.
- Các biểu hiện của thói dối trá: Trong cuộc sống, thói dối trá được biểu hiện ở nhiều phương diện, nhiều cấp độ với rất nhiều biểu hiện phong phú. Người ta có thể dối trá trong giao tiếp (nói dối), trong học tập (quay cóp, gian lận, ...), trong công việc (báo cáo sai sự thực, bệnh thành tích, lừa gạt, ...). Người ta có thể dối trá với người khác và sống giả dối với chính bản thân ḿnh (đây mới là điều đáng sợ nhất).
- Tác hại của thói dối trá:
+ Với mỗi cá nhân: dù dối trá với người khác hay sống giả dối với chính bản thân ḿnh, thói dối trá đều
có tác hại to lớn đối với mỗi cá nhân. Người dối trá sẽ không bao giờ có được ḷng tin, sự yêu thương và
cảm thông từ bạn bè và những người xung quanh. Bằng thủ đoạn dối trá, họ có thể đạt được một số mục
tiêu trong thời điểm cụ thể nhưng sẽ không lâu bền. Sống giả dối với chính ḿnh là nỗi đau khổ nhất.
+ Với cộng đồng: thói dối trá tạo ra tác hại to lớn, khiến quan hệ giữa người với người luôn trong t́nh
trạng nghi kị lẫn nhau. Nó là tác nhân quan trọng dẫn tới sự suy thoái về đạo đức trong đời sống xă hội.
- Các biện pháp khắc phục:
+ Phê phán và xử lí thích đáng các hành vi, hiện tượng gian dối trong học tập, lao động. + Đẩy mạnh sự giáo dục ḷng trung thực trong nhà trường.
+ Người lớn, những người có trách nhiệm cũng như mọi công dân cần nêu gương về cuộc sống trung thực, lành mạnh.
- Bài học nhận thức và hành động (với học sinh)
+ Trong học tập: Trung thực trong học tập và thi cử, chống mọi hành vi gian lận trong học tập.
+ Trong cuộc sống: Xây dựng quan hệ với mọi người dựa trên sự trung thực, chân thành.
Kết bài
Khẳng định tác hại to lớn của thói dối trá để từ đó có những nhận thức đúng đắn và hành động kiên quyết đẩy lùi thói dối trá khỏi cuộc sống
.
II. PHẦN RIÊNG - PHẦN TỰ CHỌN (5,0 điểm)
Câu 3. (5 điểm) Chương tŕnh Chuẩn
Mở bài
- Giới thiệu tác giả: Tố Hữu là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Sự nghiệp thơ ca Tố Hữu song hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Mỗi giai đoạn, mỗi sự kiện cách mạng đều tác động và in dấu ấn rơ nét trong từng trang thơ Tố Hữu.
- Giới thiệu tác phẩm: Việt Bắc là bài thơ được trích trong tập thơ cùng tên của Tố Hữu, được sáng tác tháng 10 - 1954, được đánh giá là tác phẩm tiêu biểu cho văn học thời ḱ kháng chiến chống Pháp, cũng là thành tựu nghệ thuật nổi bật trong sự nghiệp thơ Tố Hữu.
- Giới thiệu đoạn trích: Đoạn thơ phân tích nằm từ câu 25 đến câu 42 của bài thơ Việt Bắc, ghi lại nỗi nhớ của người ra đi (người cán bộ kháng chiến) về những kỉ niệm xúc động về một thời "đắng cay ngọt bùi" trong cuộc sống sinh hoạt và kháng chiến nơi chiến khu Việt Bắc.
Thân bài
- Nhận xét chung: Đoạn thơ 12 câu ghi lại những kỉ niệm xúc động về cuộc sống sinh hoạt, kháng chiến
tuy thiếu thốn, gian khổ mà sâu nặng nghĩa t́nh. Điệp từ "nhớ" được lặp lại tới 5 lần, vang lên suốt từ đầu
đến cuối đoạn thơ như một điệp khúc, phổ âm hưởng nỗi bâng khuâng, da diết, nhung nhớ cho toàn bộ
đoạn thơ. Và sau nỗi nhớ ấy, các h́nh ảnh về cuộc sống, con người hiện lên chân thực, xúc động.
- Hai câu thơ đầu: Lời giới thiệu và cảm nhận chung về quăng đời gian khổ, thiếu thốn mà sâu đậm nghĩa t́nh. "Ḿnh" và "ta" đă cùng nhau san sẻ biết bao cay đắng ngọt bùi.
- 4 câu thơ tiếp theo: Nỗi nhớ về cuộc sống và con người Việt Bắc.
+ Nỗi nhớ hướng về những kỉ niệm ấm áp nghĩa t́nh quân dân. Cao hơn cả nỗi nhớ là "niềm thương".
Cuộc sống kháng chiến tuy thiếu thốn trăm bề nhưng vượt trên tất cả, những người cán bộ, chiến sĩ luôn
cảm nhận được sự ấm áp từ t́nh cảm đùm bọc, sẻ chia của đồng bào Việt Bắc. Họ cùng nhau "chia ... sẻ
nửa ... đắp cùng".
+ Nỗi nhớ về h́nh ảnh ấn tượng: "người mẹ nắng cháy lưng". Đó là h́nh ảnh đẹp, tiêu biểu cho vẻ đẹp của
bà mẹ Việt Bắc (cũng như bao bà mẹ Việt Nam): chịu thương chịu khó, thương yêu con, đùm bọc cho cán
bộ chiến sĩ.
- 4 câu thơ tiếp: Nỗi nhớ về cuộc sống, sinh hoạt, công tác trong những ngày kháng chiến.
+ Những h́nh ảnh về cuộc sống kháng chiến b́nh dị, gần gũi vừa gian nan, vất vả vừa tràn đầy tinh thần lạc quan.
+ Tràn ngập câu thơ là những âm thanh tươi vui, rộn ră sự sống (tiếng lớp học i tờ, tiếng ca hát vang khắp núi đèo) và ánh sáng (những bó đuốc sáng giữa đồng khuya trong buổi liên hoan). Đó là sự lạc quan, tin tưởng vào cách mạng, vào kháng chiến, vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
- Hai câu thơ cuối: Nỗi nhớ lắng động trong những ấn tượng về cuộc sống nơi núi rừng chiến khu Việt Bắc, để lại sự bâng khuâng, da diết khôn nguôi trong ḷng người ra đi.
- Đặc sắc nghệ thuật: Phép điệp từ cùng với những h́nh ảnh vừa chân thực, b́nh dị mà giàu sức gợi, ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi mà chọn lọc là những điểm nhấn nghệ thuật tạo nên sức hút của đoạn thơ này.
Kết luận
Đánh giá tổng quát về ư nghĩa của đoạn thơ trong mạch nội dung, cảm xúc của toàn bài đồng thời khẳng định giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
Câu 3. (5 điểm) Chương tŕnh Nâng cao
Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân và tùy bút Người lái đ̣ sông Đà.
- Giới thiệu h́nh tượng con sông Đà.
Thân bài
- Nhận xét chung dưới ng̣i bút tài hoa, uyên bác của Nguyễn Tuân, sông Đà hiện lên như một nhân vật rất sống động với hai nét tính cách là hung bạo và trữ t́nh.
- Ḍng sông Đà hung bạo:
+ Ghềnh thác sông Đà: Sông Đà hùng vĩ dài trên 500 cây số, hiểm trở với hàng trăm thác ghềnh mang
những cái tên cổ sơ, xa lạ: thác Giăng, thác Mó,thác Tôm, thác Hát Lóng,… Ở mặt ghềnh Hát Lóng “nước
xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè,…”. Âm thanh tiếng thác nghe ghê rợn như
tiếng rống của hàng ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu, tre nứa đang bùng bùng nổ lửa.
+ Đá sông Đà: Đá ven sông dựng vách thành, có vách đá chẹt ḷng sông Đà như một cái yết hầu. Đá giăng
thành "thạch trận" trên sông, mai phục tầng tầng lớp lớp trong ḷng sông Đà. Chúng bày thạch trận trên
sông với hàng tiền vệ, những boogke ch́m và pháo đài nổi để đánh tan bất cứ chiếc thuyền nào ngang qua.
+ Nước sông Đà: Nước thở và kêu như cửa cống cái bị sặc, ặc ặc lên như bị rót dầu sôi vào. Đáng sợ nhất
là những cái hút nước giữa ḷng sông từng d́m xuống và xé tan tác những bè gỗ, những con thuyền vô ư
bị nó lôi tuột xuống.
=> Nhận xét: Nhịp câu văn dồn dập, sử dụng hàng lọat từ tượng h́nh, tượng thanh và các phép tu từ so sánh, nhân hóa, liên tưởng độc đáo, bất ngờ. Nhà văn đă vận dụng tri thức và ngôn từ ở các lĩnh vực thể thao, quân sự, điện ảnh,… để khắc họa nét hung bạo, hiểm ác, dữ dằn của Sông Đà. Qua đó ta có thể thấy vẻ đẹp hùng vĩ của ḍng sông Đà, của thiên nhiên Tây Bắc Tổ quốc.
- Ḍng sông Đà trữ t́nh:
+ Nh́n toàn cảnh : “Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ t́nh, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong
mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban, hoa gạo tháng hai”. Câu văn so sánh độc đáo gợi nét kiều diễm, dịu
dàng của sông Đà. Tác giả cảm nhận ḍng sông như một người con gái, người phụ nữ thật quyến rũ đáng
yêu.
+ Nh́n cụ thể:
* Nước sông Đà thay đổi theo mùa: mùa xuân ḍng xanh ngọc bích, mùa thu sông Đà lừ lừ chín đỏ.
* Cảnh ven sông lặng tờ, “bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm
cổ tích xưa”
* Có bầy hươu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương, có cá dầm xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc
rơi thoi.
* Khi th́ nó hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích; khi th́ nó mang chất thơ cổ điển Đường thi; khi lại mang chất thơ tươi trẻ “Vui như nắng gịn tan sau ḱ mưa dầm”
=> Nhận xét: Nguyễn Tuân khắc họa vẻ đẹp hiền ḥa, nên thơ,trữ t́nh của sông Đà. Sông Đà tựa như một "cố nhân", một mỹ nhân giữa núi rừng Tây Bắc.
- Đặc sắc nghệ thuật: Phong cách nghệ thuật tài hoa, uyên bác của nhà văn được thể hiện rơ qua:
+ Lối so sánh ví von, liên tưởng độc đáo, bất ngờ và rất thú vị.
+Từ ngữ phong phú, sống động, giàu h́nh ảnh và có sức gợi cảm.
+ Câu văn đa dạng, nhiều tầng , giàu nhịp điệu, lúc hối hả, gân guốc khi chậm răi, trữ t́nh.
Kết luận
Với cây bút tài hoa uyên bác Nguyễn Tuân đă khám phá sông Đà ở phương diện văn hóa, thẩm mĩ. Sông Đà hiện lên với nét đẹp, tính cách riêng: vừa hùng vĩ vừa trữ t́nh. Đó là vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua cảm nhận của một nghệ sĩ yêu mến gắn bó với quê hương, đất nước và luôn tự hào, ngợi ca vẻ đẹp của quê hương đất, nước
Hoặc tải file trực tiếp tại
- Code:
-
http://hocmai.vn/file.php/1/Thu_vien_de_thi/Tot%20nghiep%20THPT/Nam_2012/Pho_thong_trung_hoc/Ngu_van/HDG-De_thi_TN_THPT_2012_mon_Ngu_van-Hocmai_vn.pdf 
Được sửa bởi vanna ngày 2/6/2012, 11:00; sửa lần 1.
|
![[Đề thi-đáp án] Môn Văn tốt nghiệp năm 2012 9101010](/users/2612/17/69/51/album/9101010.jpg)
![[Đề thi-đáp án] Môn Văn tốt nghiệp năm 2012 210](https://i.servimg.com/u/f28/15/48/61/71/210.jpg)
Diễn đàn Trường THPT Hoằng Hóa II![[Đề thi-đáp án] Môn Văn tốt nghiệp năm 2012 I_icon_minitime](https://2img.net/s/t/16/37/95/i_icon_minitime.gif){kind=icon}
2/6/2012, 10:57
Trang Chính
Gallery
Tiêu đề: [Đề thi-đáp án] Môn Văn tốt nghiệp năm 2012
